بعضی از مراجعین که با علائم پنیک مراکز مشاوره و مراکز درمانی و مراجعه می‌کنند می‌خواهد بدانند راه درمان این بیماری روانی چیست. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا راهکارهایی را به شما دوستان عزیز ارائه بدیم.
اگر نیاز به رزرو وقت دارید می‌توانید فرم زیر را کامل کنید.
پانیک چیست؟
حمله وحشت‌زدگی یکی از اختلالات روان‌شناختی است که با اضطراب شدید و ترس از مرگ همراه است و مشخصه اصلی آن حملاتی می‌باشد که فرد را در موقعیت‌های زندگی غافلگیر می‌کند و بسیار شدید است. حملات پانیک در فرد به‌صورت غیرقابل‌پیش‌بینی است و شروع آن فرد را به‌شدت غافلگیر می‌کند و به عامل خاصی وابسته نیست اما فرد را از جهت هیجانی برانگیخته می‌کند .
همان‌طور که از منابع مطالعاتی روانشناسی پیداست در گروه اختلالات اضطرابی قرار دارد و علائم اضطرابی به شکل خاصی در فرد بروز پیدا می‌کند و با نشانه‌های بدنی و فکری همراه است
عموماً فرد گزارش می‌کند که طپش قلب شدیدی را تجربه می‌کند، نفس‌نفس می‌زند و یا نفس کم می‌آورد، عرق می‌کند و دچار لرزش و تهوع می‌شود و حافظه و شناختش دچار اختلال می‌شود و تشخیص نمی‌دهد که در چه زمان و موقعیتی قرار دارد .
مدت زمانی باید بگذرد تا فرد متوجه شود در چه ساعتی از روز است و یا چه اتفاقی افتاده است و بعضی از افراد تجربه این حس را دارند که خودشان نیستند و یا دیگران را برای مدت کوتاهی نمی‌شناسند و کنترل خود را روی اعمال خود از دست می‌دهند و ترس دارند که جان خود را از دست بدهند.
در زمان شروع حملات پانیک معمولاً فرد در همان زمان از روز و در همان موقعیت مکانی حملات را تجربه می‌کند به این دلیل وقتی در آن اتاق یا آن ساعت از روز قرار می‌گیرد احتمال وقوع حمله شدیدتر می‌شود و فرد اضطراب را تجربه می‌کند که به این موقعیت‌ها و شرایط تداعی‌کننده‌ها گفته می‌شود که می‌تواند در موقعیت‌های عمومی نیز اتفاق بیفتد مانند مهمانی یا سفر.
تعداد حملات متغیر است از روزی یکبار تا در ماه یکبار است اما فرد همیشه احتمال وقوع حمله را می‌دهد.
فرد همیشه نگران این است که مبادا کنترل رفتارش را از دست بده و در بیمارستان اعصاب و روان بستری شوند یا بمیرند و همواره منتظر وقوع حمله است.
به‌این‌علت ابتدا به اورژانس مراجعه می‌کند تا علائم را درمان کند و نگران سکته و غش کردن است و پس بررسی‌های پزشکی و انجام آزمایش‌ها که نشان‌دهنده سلامت جسمی فرد است بعضی از بیماران به‌صورت مکرر به پزشکان متعدد مراجعه می‌نمایند تا اضطراب خود را از به خطر افتادن سلامتی کاهش دهند و این جمله بسیار شنیده می‌شود که کسی درک نمی‌کند ما چه می‌گوییم پس از طی این مرحله به روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان یا روان‌شناس مراجعه می‌کنند.
سبک زندگی افراد دارای اختلال وحشت‌زدگی:
این نوع تفکر در سبک زندگی فرد تغییراتی ایجاد می‌کند تا استرس را مهار کنند و روش ارتباط بین‌فردی ایشان با دیگران متفاوت‌تر است
– روابط خود را محدود می‌کنند
– با افراد ناآشنا کمتر رفت‌وآمد می‌کنند و مهمانی‌ها به‌شدت کاهش میابد
– سعی می‌کنند در موقعیت‌های تداعی‌کننده نمانند حتی از منزل خود فراری هستند
– از افراد شاد دوری می‌کنند
– در موقعیت‌های اجتماعی مانند خریدکردن دوری می‌کنند
– در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که در موقعیت حمله بتوانند به کمک‌های پزشکی دسترسی داشته باشند
– از تجربه موقعیت‌های جدید اجتناب می‌کنند
– برای انجام کارهایی که قبلاً برایشان لذت‌بخش بوده تمایلی ندارند
– در حال جستجوی اطلاعاتی برای اختلالات خود هستند
– افرادی را به‌عنوان حمایت گر در کنار خود به‌صورت شبانه‌روزی نگه می‌دارند
– از محیط کار، محیط‌های ورزش و… فاصله می‌گیرند
کسانی که از این اختلال رنج می‌برند، در رفتار و زندگی خود تغییرات عمده‌ای به وجود می‌آورند.
– احساس ضعف خستگی مداوم و بی‌هدفی دارند
به شما پیشنهاد می‌شود مقاله زوج درمانی چیست؟ را هم بخوانید.
علائم تشخیصی حملات پانیک
الف – حملات وحشت‌زدگی مکرر و غیرمنتظره. حمله وحشت‌زدگی عبارت است از ترس شدید، یا ناراحتی شدید و ناگهانی که در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد، و در طی آن، چهار مورد (بیشتر) از نشانه‌های زیر روی می‌دهند:
۱. تپش سریع و نامنظم قلب، تپش سریع قلب با صدای بلند، یا افزایش سرعت تپش قلب.
۲. عرق کردن.
۳. لرزیدن.
۴. احساس تنگی نفس یا خفگی.
۵. احساس گیرکردن چیزی در گلو.
۶. درد یا ناراحتی در قفسه سینه.
۷. تهوع یا درد در ناحیه شکم.
۸. احساس سرگیجه، عدم تعادل، در شرف غش کردن بودن، یا غش کردن.
۹. احساس سرد یا گرم‌شدن بدن.
۱۰ (احساس بی حس شدن یا سوزن‌سوزن شدن بدن
۱۱. مسخ واقعیت یا مسخ شخصیت
۱۲. ترس ازدست‌دادن کنترل یا “دیوانه شدن”.
۱۳. ترس از مردن.
ب – بعد از حداقل یکی از این حملات پانیک، فرد به مدت ۱ ماه (بیشتر) یکی از موارد زیر یا هر دو را تجربه کرده است:
۱. نگرانی مکرر و مداوم درباره دوباره روی دادن حملات پنیک و پیامدهای آنها مثلاً، ازدست‌دادن کنترل، دچار حمله قلبی شدن، “دیوانه شدن .
۲. تغییرات ناسازگارانه و چشمگیر یا معنادار در رفتار که با این حملات مرتبط هستند (مثلاً، فرد رفتارهایی در پیش می‌گیرد تا از حملات وحشت‌زدگی اجتناب کند. برای مثال، از ورزش‌کردن یا از قرارگرفتن در موقعیت‌های ناآشنا حذر می‌کند).
پ – این اختلال را نمی‌توان به تأثیر مستقیم یک ماده (مثلاً، مواد مخدر، یا داروهای تجویزی) یا یک عارضه پزشکی دیگر (مثلاً، هایپرتیروئیدیسم، اختلالات قلبی – ریوی) نسبت داد.
ج – برای این اختلال نمی‌توان علت‌های مناسب‌تری پیدا کرد.
دو شیوه مقابله‌ای وجود دارد که در برخی از بیماران برون‌ریزی پرخاشگری و فریاد زدن و بی‌قراری دیده می‌شود و در بعضی دوری کردن و در خود فرورفتگی و کناره‌گیری دیده می‌شود.
علل بروز اختلال پنیک
– یکی از علل اصلی اختلال وجود دوره‌های پرفشار روانی و پراسترس در زندگی فرد می‌باشد و تجربیات ناخوشایند درمان نشده که می‌تواند منبع اضطراب برای فرد باشد.
– در تاریخچه زندگی این بیماران هیجانات انباشت شده ابراز نشده وجود دارد مانند ناکامی، شیوه‌های تربیتی ناسالم والدین، عدم‌پذیرش بی‌قیدوشرط والدین، مقایسه کردن، ترس از خود بودن و پنهان کردن بخش‌هایی از اتفاقات و افکار در زندگی که در مواجهه با واقعیت تنبیه و مجازات و یا طرد را به دنبال دارد.
سوءاستفاده جنسی و جسمی در دوران کودکی، به خطر افتادن جان کودک و یا نوجوان، ازدست‌دادن والدین یا فاصله‌گرفتن از آنها و رنج‌هایی که برای بیمار قابل بیان و ابراز کردن نبوده است، نداشتن روابطی دوستانه و صمیمانه و یا حمایت گر برای همدلی و هم حسی و درک شدن و بزرگ بودن فضای تنهایی کودک و نوجوان است.
درمان اختلال پانیک
پس از پرداختن به شناختن این اختلال در این مرحله به روش‌های درمان این اختلال پرداخته می‌شود. باتوجه‌به پیشرفت علم پزشکی و روانشناسی درمان این اختلال ساده است و از پیچیدگی که مراجعین از آن صحبت می‌کنند کاسته است و در درجه دوم پس از مراجعه به روانپزشک لازم است مراجع به روان‌شناس مراجعه نماید.
دارودرمانی
خط مقدم درمان در اختلال پانیک دارودرمانی است که با مراجعه به روانپزشک و متخصص اعصاب و روان صورت می‌پذیرد و در موارد اورژانسی لازم است به پزشک عمومی مراجعه شود تا داروهای آرام‌بخش تجویزکردن.
در مورد اختلالات همراه به این اختلال می‌توان به افسردگی نیز اشاره کرد که در اکثر مراجعین نیاز است که این علائم به پزشک اطلاع داده شود تا در مسیر دارودرمانی نتیجه بهتری گرفته شود.
اختلال خواب و یا اختلال در خوردن و اشتها نیز مشهود بوده و گزارش آن به پزشک امری ضروری است در موارد حاد گاهی بیمار افکار خودکشی دارد باید توسط روانپزشک بررسی گردد و یا توسط اطرافیان بیمار به پزشک گفته شود و به منزله مسئله مهمی نیست و یا گفتن آن این اتفاق را جدی تر می‌کند تلقی نگردد.
از روش‌های درمانی تخصصی می‌توان به کنترل هیجان و تمرینات آرام‌بخشی اشاره کرد که تأثیر بسیار مثبتی در کاهش اضطراب بیمار و کنترل علائم حاد بدنی دارد.
درمان شناختی – رفتاری
روش دیگر درمان درمان‌های شناختی رفتاری است که در آن بر شناخت افکار منفی بیمار و ایجاد احساسات منفی در نتیجه یک رفتار معیوب اشاره کرد که در طی درمان و با تکنیک‌های تخصصی بر افکار و باورهای بیمار تغییرات مثبتی ایجاد می‌شود، زیرا بیمار دچار خطاهای شناختی می‌باشد که زیر بنای اختلال می‌باشد مانند پیش‌بینی منفی، فیلتر منفی، تفکر همه و هیچ و…
تن آرامی
به مراجع آموزش داده می‌شود تا خود را شرایط مناسب قرار داده و تمرکز خود را بر تنفس خود معطوف کند و دم و بازدم خود را حس کند و در روش دیگر به انقباض و انبساط عضلات و اعضای خود با ترتیب خاص بپردازد و در این تنش و آرامش بتواند روش‌های آرام‌سازی و فعال‌شدن سیستم پاراسمپاتیک را تجربه کند و از شدت حملات کاسته شود.
تنفس
آموزش روش‌های صحیح تنفس به مراجع می‌تواند سیستم آرام‌سازی را فعال نماید معمولاً افراد دارای اختلال پانیک تنفس سطحی دارند و باعث افزایش فشارخون و بالارفتن ضربان قلب می‌شود. تنفس صحیح نیز روش مناسب کنترل حملات است.
ورزش هوازی
در ورزش‌های هوازی سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک فعال می‌شود و در کنار آرامش مراجع اعتمادبه‌نفس را تجربه می‌کند و به دلیل ترشح هورمون‌های شادی‌آور لحظات عاری از ترس از بروز علائم پانیک را تجربه می‌کند.
سیستم حمایتی
حضور دوستان و خانواده که بتوانند با بیمار رفتار مناسب داشته باشند و در زمان حملات به بیمار آرامش دهند نه اینکه خود مضطرب شوند بسیار تأثیرگذار است.
از حمایت افراطی و همراهی افراطی دست برداشته و رنج بیمار را انکار نکنند بلکه او را همراهی کنند و اجازه دهند بیمار بارها احساس و هیجان خود را بیان کند و بگویند که ما ترس تو را درک می‌کنیم و می‌دانیم که سخت است اما تو قوی هستی و می‌توانی این شرایط پرفشار را پشت سر بگذاری و بتوانند همدلی نمایند و مانند بیمار با او رفتار نکنند .