اختلال odd یا نافرمانی وضعیتی است که در آن فرزند شما الگویی از رفتار غیرهمکاری، سرکشی و عصبانیت را نسبت به افراد صاحب قدرت نشان می دهد. ODD را می توان با روان درمانی و آموزش مدیریت والدین درمان کرد.
اختلال odd یا نافرمانی مقابله ای چیست؟
اختلال نافرمانی مخالف (ODD) یک وضعیت رفتاری است که در آن کودک شما یک الگوی مداوم از رفتار غیرهمکار، نافرمانی و گاهی خصمانه نسبت به افراد صاحب قدرت نشان میدهد. این رفتار اغلب عملکرد عادی روزانه فرزند شما، از جمله روابط و فعالیت های درون خانواده و مدرسه را مختل می کند.
برای کودکان – به ویژه کودکان دو تا سه ساله و نوجوانان اولیه – معمول است که هر از گاهی در برابر قدرت مقاومت کنند یا از قدرت سرپیچی کنند. آنها ممکن است مخالفت خود را با مشاجره، نافرمانی یا صحبت با بزرگسالان از جمله والدین یا معلمان خود ابراز کنند. زمانی که این رفتار بیش از شش ماه طول بکشد و فراتر از حد طبیعی برای سن کودک شما باشد، ممکن است نشان دهنده این باشد که او ODD دارد.
اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به ODD حداقل یک بیماری روانی دیگر نیز دارند، از جمله:
- اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD).
- اختلالات اضطرابی، از جمله اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD).
- تفاوت های یادگیری
- اختلالات خلقی، مانند افسردگی.
- اختلالات کنترل تکانه
حدود 30 درصد از کودکان مبتلا به ODD دچار یک وضعیت رفتاری جدی تری به نام اختلال سلوک می شوند. اگر ODD به درستی تشخیص داده نشود و درمان نشود، رفتارهای ODD می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.
اختلال سلوک چیست؟
اختلال سلوک (CD) وضعیتی است که در آن کودک یا نوجوان شما یک الگوی پرخاشگری مداوم نسبت به دیگران نشان می دهد. آنها همچنین نقض جدی قوانین و هنجارهای اجتماعی را در خانه، مدرسه و با همسالان خود نشان می دهند.
نقض این قوانین ممکن است شامل نقض قانون باشد. کودکان مبتلا به CD بیشتر احتمال دارد آسیب ببینند و ممکن است در کنار آمدن با همسالان خود مشکل داشته باشند.
علائم اختلال سلوک عبارتند از:
- قانون شکنی مکرر جدی، مانند فرار از خانه، بیرون ماندن در شب در صورت عدم رعایت قوانین، یا ترک مدرسه.
- پرخاشگری به گونه ای که باعث آسیب شود، مانند قلدری، دعوا یا ظلم به حیوانات.
- دروغ گفتن، دزدی یا آسیب رساندن عمدی به اموال دیگران.
تفاوت بین ODD و ADHD چیست؟
حدود 40 درصد از کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) نیز از اختلال نافرمانی مقابله ای یا یک اختلال سلوک مرتبط رنج می برند. در حالی که این دو حالت معمولاً با هم اتفاق میافتند، اما شرایط جداگانهای هستند.
ODD به رفتار کودک و نحوه تعامل آنها با والدین، خواهر و برادر، معلمان و دوستان خود مرتبط است. ADHD یک اختلال عصبی رشدی است که باعث می شود فرد به راحتی حواسش پرت شود، سازماندهی نشده و بیش از حد بی قرار شود.
اختلال نافرمانی مقابله ای چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
ODD اغلب کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما می تواند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. معمولا از 8 سالگی شروع می شود.
برخی از کودکان از ODD پیشی می گیرند یا درمان مناسب برای آن دریافت می کنند، در حالی که برخی دیگر علائم را تا بزرگسالی ادامه می دهند.
کودکانی که در بدو تولد به آنها مذکر اختصاص داده شده است (AMAB) در مقایسه با کودکانی که در بدو تولد به آنها مونث اختصاص داده شده است احتمال بیشتری دارد که در سنین جوانی خود به ODD مبتلا شوند. اما نوجوانانی که AMAB و AFAB بودند به یک اندازه تحت تأثیر قرار می گیرند.
اگر فرزند شما عوامل خطر زیر را داشته باشد احتمال ابتلا به ODD بیشتر است:
- سابقه کودک آزاری یا بی توجهی.
- والد یا مراقبی که اختلال خلقی دارد یا اختلالات مصرف مواد یا الکل دارد.
- قرار گرفتن در معرض خشونت.
- نظم و انضباط ناسازگار و عدم نظارت بزرگسالان.
- بی ثباتی در خانواده، مانند طلاق، نقل مکان مکرر به خانه های مختلف و تغییر مکرر مدرسه.
- مشکلات مالی در خانواده آنها.
اختلال نافرمانی مقابله ای چقدر شایع است؟
محققان تخمین می زنند که اختلال نافرمانی مقابله ای 2 تا 11 درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. این دامنه بسیار گسترده است زیرا ممکن است برخی از کودکان به اشتباه تشخیص داده شوند که دارای اختلال سلوک هستند، و نوجوانان، به عنوان یک جمعیت، اغلب کمتر تشخیص داده می شوند.
شیوع ODD با افزایش سن کاهش می یابد.
علائم و نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) چیست؟
علائم و نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای معمولاً در سن 8 سالگی شروع می شود. علائم معمولاً بین سنین 5 تا 10 سالگی ثابت می ماند و معمولاً، اما نه همیشه، پس از آن کاهش می یابد.
علائم اغلب در چندین موقعیت ظاهر می شوند، اما ممکن است در خانه یا مدرسه بارزتر باشند.
علائم و نشانه های ODD را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
- عصبانیت و تحریک پذیری.
- رفتار استدلالی و مخالفت آمیز.
- کینه توزی.
علاوه بر این، بسیاری از کودکان مبتلا به ODD بدخلق هستند، به راحتی ناامید می شوند و اعتماد به نفس پایینی دارند. آنها همچنین ممکن است از مواد مخدر و الکل سوء استفاده کنند.
عصبانیت و تحریک پذیری
علائم خشم و تحریک پذیری بخشی از تشخیص ODD است. اگر فرزند شما ODD داشته باشد، ممکن است:
- به راحتی عصبانیت خود را از دست بدهید.
- فوران خشم و کینه مکرر وجود دارد.
- حساس بودن و یا به راحتی توسط دیگران اذیت می شوند.
- اغلب عصبانی بودن و یا بی احترامی.
رفتار استدلالی و مخالفت آمیز
رفتار استدلالی و سرکشی بخشی از تشخیص ODD است. اگر فرزند شما ODD داشته باشد، ممکن است:
- با بزرگسالان بیش از حد بحث کند.
- فعالانه از پیروی از درخواست ها و قوانین خودداری کند.
- دیگران را به خاطر اشتباهاتشان سرزنش کند.
- عمدا سعی میکند دیگران را آزار دهید یا ناراحت کند.
انتقام جویی
علائم انتقام در ODD عبارتند از:
- شرور بودن و انتقام جویی.
- گفتن چیزهای بد و نفرت انگیز در هنگام عصبانیت یا ناراحتی.
چه چیزی باعث اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) می شود؟
محققان معتقدند که علت اختلال نافرمانی مقابله ای ترکیب پیچیده ای از عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی و محیطی است:
عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان می دهد که ژنتیک مسئول حدود 50 درصد از ایجاد ODD است. بسیاری از کودکان و نوجوانان مبتلا به ODD دارای اعضای نزدیک خانواده با شرایط سلامت روانی از جمله اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی و اختلالات شخصیتی هستند. علاوه بر این، بسیاری از کودکان و نوجوانان مبتلا به ODD همچنین دارای سایر بیماریهای سلامت روان هستند، مانند اختلال بیشفعالی کمبود توجه، تفاوتهای یادگیری، یا افسردگی و اختلال اضطراب، که نشاندهنده ارتباط ژنتیکی بین این شرایط است.
عوامل بیولوژیکی: برخی از مطالعات نشان می دهد که تغییرات در مناطق خاصی از مغز شما می تواند منجر به اختلالات رفتاری شود. علاوه بر این، ODD با مشکلاتی در برخی از انتقال دهنده های عصبی مرتبط است، که به سلول های عصبی در مغز شما کمک می کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اگر این مواد شیمیایی نامتعادل باشند یا به درستی کار نکنند، پیام ها ممکن است به درستی از مغز شما عبور نکنند و منجر به علائم شوند.
عوامل محیطی: داشتن یک زندگی خانوادگی پر هرج و مرج، سوء استفاده در دوران کودکی و فرزندپروری ناسازگار همگی می توانند به توسعه ODD کمک کنند. علاوه بر این، طرد همسالان، گروههای همسالان منحرف، فقر، خشونت محلهای و سایر عوامل اجتماعی یا اقتصادی ناپایدار ممکن است به توسعه ODD کمک کنند.
اختلال نافرمانی مقابله ای چگونه تشخیص داده می شود؟
متخصصان بهداشت روان اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) را در صورتی تشخیص می دهند که فرزند شما حداقل به مدت شش ماه چهار یا بیشتر از معیارهای علامتی را که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) توضیح داده شده است، داشته باشد. DSM-5 که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، کتاب مرجع استاندارد برای بیماری های روانی شناخته شده است. علائم نیز باید شدید باشد و در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند.
در صورت بروز علائم ODD، احتمالاً کودک شما نیاز به مراجعه به روانشناس یا روانپزشک کودک و نوجوان دارد. این متخصصان سلامت روان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای ارزیابی وضعیت سلامت روان کودک شما استفاده می کنند.
روانپزشکان و روانشناسان اغلب بر گزارش های والدین، خواهر و برادر، دوستان و معلمان کودک تکیه می کنند تا درک کاملی از رفتار آنها به دست آورند.
روانشناس یا روانپزشک کودک شما را به دقت ارزیابی می کند. آنها باید بین اختلال نافرمانی مقابله ای و شرایط زیر تمایز قائل شوند که ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند:
- رفتارهای مخالف خفیف تا متوسط.
- اختلال کمبود توجه و بیش فعالی درمان نشده (ADHD).
- اختلالات خلقی.
- اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس اجباری (OCD).
اختلال نافرمانی مقابله ای چگونه درمان می شود؟
درمان ODD بسته به عوامل بسیاری متفاوت است، از جمله:
- سن فرزند شما
- شدت علائم آنها
- توانایی کودک شما برای شرکت در درمان های خاص و تحمل آنها.
- اگر فرزند شما شرایط دیگری مانند ADHD، تفاوت های یادگیری و یا OCD دارد.
- درمان ODD باید شامل فرزند، خانواده و مدرسه او باشد.
درمان معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- آموزش مدیریت والدین (PMT).
- روان درمانی (گفتار درمانی).
- مداخلات مدرسه
آموزش مدیریت والدین برای ODD
درمان مدیریت والدین (PMT) درمان اولیه برای رفتارهای مخالف است. این روش به والدین می آموزد که با استفاده از تقویت مثبت رفتارهای فرزندشان را در خانه تغییر دهند تا رفتارهای ناخواسته را کاهش دهند و رفتارهای سالم را ترویج دهند.
انواع مختلفی از برنامه های آموزشی وجود دارد که معمولاً چندین جلسه در طول چند هفته را شامل می شود. در طول جلسات، والدین یاد می گیرند که رفتارهای مشکل ساز و همچنین تعاملات مثبت را شناسایی کنند و در صورت نیاز تنبیه یا تقویت کنند.
نشان داده شده است که PMT به طور قابل توجهی مشکلات رفتاری را در زمینه های مختلف و زمینه های خانوادگی کاهش می دهد.
روان درمانی برای ODD
روان درمانی (گفتار درمانی) اصطلاحی برای انواع تکنیک های درمانی است که هدف آن کمک به شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای مزاحم است. کار با یک متخصص بهداشت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، می تواند حمایت، آموزش و راهنمایی را برای کودک و خانواده شما فراهم کند.
انواع رایج روان درمانی که به درمان ODD کمک می کند عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان فردی ساختار یافته و هدفمند است. یک درمانگر یا روانشناس به کودک شما کمک می کند تا افکار و احساسات خود را از نزدیک ببیند. فرزند شما درک خواهد کرد که چگونه افکار او بر اعمال او تأثیر می گذارد. از طریق CBT، کودک شما می تواند افکار و رفتارهای منفی را حذف کند و یاد بگیرد که الگوها و عادات فکری سالم تری اتخاذ کند. آموزش مدیریت خشم مبتنی بر CBT در درمان مشکلات خشم در کودکان مبتلا به ODD مفید است. در کودکان بزرگتر، آموزش مهارت های حل مسئله و به دست آوردن دیدگاه، راهبردهای درمانی مفیدی هستند.
درمان خانواده محور: این درمان برای کودکان مبتلا به ODD و مراقبان آنها طراحی شده است. در طول این درمان، فرزند شما و خانواده شما در جلسات درمانی روانی در مورد ODD، بهبود مهارت های ارتباطی و حل مسئله به یکدیگر خواهند پیوست. این می تواند به شناسایی عواملی در زندگی خانگی شما کمک کند که ممکن است به رفتارهای پرخاشگرانه کمک کنند یا آنها را تشدید کنند.
مداخلات مبتنی بر مدرسه برای اختلال ODD
مداخلات حمایتی برای بهبود عملکرد مدرسه، روابط با همسالان و مهارت های حل مسئله در درمان ODD بسیار مفید است.
این مداخلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آموزش و ابزارهایی برای معلمان فرزندتان برای بهبود رفتار کلاسی.
- تکنیک هایی برای جلوگیری از رفتار مخالف یا بدتر شدن چنین رفتاری.
- روش های دیگری که به فرزند شما کمک می کند قوانین کلاس درس و تعاملات اجتماعی قابل قبول را رعایت کند.
داروهای ODD
اگرچه هیچ داروی رسمی تایید شده ای برای درمان ODD وجود ندارد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا روانپزشک کودک شما ممکن است داروهای خاصی را برای درمان سایر بیماری هایی که ممکن است داشته باشند، مانند ADHD، OCD یا افسردگی تجویز کند. در صورت عدم درمان، این شرایط می تواند علائم ODD را بدتر کند.
آیا می توان از اختلال نافرمانی مقابله ای پیشگیری کرد؟
اگرچه ممکن است پیشگیری از اختلال نافرمانی مقابلهای امکانپذیر نباشد، اما تشخیص و اقدام بر روی علائم زمانی که برای اولین بار ظاهر میشوند، میتواند ناراحتی کودک و خانوادهتان را به حداقل برساند. همچنین می تواند به جلوگیری از بسیاری از مشکلات مرتبط با این اختلال کمک کند. اعضای خانواده نیز می توانند اقدامات لازم را در صورت تکرار علائم و نشانه ها بیاموزند.
علاوه بر این، ارائه یک محیط خانه پرورش دهنده، حمایتی و سازگار ممکن است به کاهش علائم و جلوگیری از اپیزودهای رفتار نافرمانی کمک کند.
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) چیست؟
کودکان مبتلا به ODD می توانند مشکلات قابل توجهی را در مدرسه، خانه و در روابط اجتماعی تجربه کنند.
اشکال خفیف تا متوسط ODD اغلب با افزایش سن بهبود می یابند، اما اشکال شدیدتر می توانند به اختلال سلوک تبدیل شوند.
فقدان درمان و حمایت والدین اغلب منجر به پیش آگهی ضعیف برای اختلال نافرمانی مقابله ای می شود، در حالی که درمان کافی شرایط همزیستی (مانند ADHD یا OCD)، درمان فردی و/یا خانواده، و والدین مثبت با پیش آگهی خوبی همراه است.
چگونه از فرزندم با اختلال نافرمانی مقابله ای مراقبت کنم؟
اگر کودک شما دارای اختلال نافرمانی مقابله ای است، جدای از درمان حرفه ای، می توانید از راه های زیر به او و خودتان کمک کنید:
- از نکات مثبت استفاده کنید: وقتی فرزندتان انعطاف پذیری یا همکاری نشان می دهد، او را تحسین و تقویت کنید.
- در صورت نیاز استراحت کنید یا استراحت کنید: اگر میخواهید به جای بهتر شدن درگیری با فرزندتان را بدتر کنید، استراحت کنید و از آنجا دور شوید. همچنین الگوی خوبی برای فرزند شماست. اگر فرزندتان تصمیم گرفت برای جلوگیری از تشدید وضعیت منفی، استراحت کند، از او حمایت کنید.
- سازگار باشید: مرزهای معقول و متناسب با سن خود را با عواقبی برای رفتار نادرست تعیین کنید که می تواند به طور مداوم اجرا شود. در مورد قوانین نیز سازگار باشید.
- مراقب خود باشید: علایق و سرگرمی هایی را که از آنها لذت می برید حفظ کنید و از خود مراقبت کنید. سعی کنید با سایر بزرگسالانی که با فرزندتان تعامل دارند کار کنید و از آنها حمایت کنید.
چه زمانی کودک من باید در مورد اختلال نافرمانی مقابله ای به پزشک مراجعه کند؟
اگر کودک شما مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای تشخیص داده شده است و رفتار او شدیدتر می شود یا زندگی خانوادگی یا مدرسه را مختل می کند، با پزشک معالج صحبت کنید.
اگر کودک شما رفتاری از خود نشان می دهد که به دیگران آسیب می رساند یا به خطر می اندازد، مانند سایر کودکان یا حیوانات، مهم است که فوراً برای او درمان شوید.
مرکز درمان odd در کرج
ما در مرکز مشاوره پارس روان در تلاشیم تا با جدید ترین دستگاه ها و جدید ترین روش های درمانی به کودکانی که اختلال ODD دارند کمک کنیم تا در سریع ترین زمان به درمان برسند تا والدین زندگی راحت تری داشته باشند و یک کودک فرمان پذیر داشته باشند. ما در مرکز مشاوره پارس روان با استفاده از متخصصان در حوزه کودک به شما کمک میکنیم تا کودک شما به راحتی زندگی کند و اختلالات روانی کم تری داشته باشد. شما با استفاده از صفحه رزرو وقت میتونید با به صورت ساده با متخصصان کودک ما به صورت حضوری و آنلاین وقت رزرو کنید.